علت یخ زدن کولر گازی

در فصول گرم کولرهای گازی و آبی سال نقش زیادی در تأمین خنکی و آسایش افراد بر عهده دارند. اما گاهی کولرهای گازی دچار مشکلاتی می‌شوند که عملکرد کولر را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد، مانند یخ زدن بخش‌های مختلف آن. این پدیده علاوه‌بر اینکه باعث کاهش بازدهی سیستم می‌شود، بلکه در صورت تداوم و بی‌توجهی به آن، آسیب‌های جدی در قطعات داخلی کولر ایجاد می‌کند. یخ زدن کولر گازی، به‌جای آنکه نشانه‌ای از قدرت سرمایش بالای آن باشد، در حقیقت زنگ خطری برای عملکرد نادرست آن است. اما این اتفاق به‌ چه دلیل رخ می‌دهد؟ عواملی هستند که موجب می‌شوند هوای خنک تبدیل به یخ‌زدگی شود. ما در ادامه، علت یخ زدن کولر گازی را بررسی خواهیم کرد.

علت یخ زدن کولر گازی

برخی از افراد تصور می‌کنند که یخ زدن کولر گازی تنها در فصل زمستان یا در دمای پایین رخ می‌دهد، اما در حقیقت این اتفاق می‌تواند در اوج گرمای تابستان هم رخ دهد. این موضوع به عوامل زیادی بستگی دارد و هر نوع کولر، بسته به ساختار و نحوه عملکرد خود، همچنین بنا به دلایل خاصی دچار یخ‌زدگی شود. معمولاً در کولرهای گازی، این مشکل به‌دلیل نقص در گردش گاز مبرد، گرفتگی فیلترها یا اشکال در سیستم تهویه رخ می‌دهد. در کولرهای آبی، ممکن است یخ زدن ناشی از کمبود جریان هوا، مشکلات در پمپ آب یا استفاده از آب با دمای پایین باشد.

برای درک بهتر این مسئله، باید عملکرد کولر را دقیق بررسی کنید. در کولرهای گازی، پروسه خنک‌سازی با استفاده از گاز مبرد انجام می‌شود که در اثر فشرده شدن و تبخیر، گرما را از محیط جذب کرده و به خارج انتقال می‌دهد. اگر جریان این گاز با اختلال روبه‌رو شود یا میزان آن از حد استاندارد کمتر باشد، دما در قسمت‌های خاصی از کولر به‌شدت کاهش یافته و باعث یخ زدن لوله‌ها یا اواپراتور می‌شود. این اتفاق ممکن است به‌دلیل گرفتگی لوله‌های انتقال، نشتی گاز، خرابی ترموستات یا مشکلاتی در کمپرسور رخ دهد. در کولرهای آبی نیز اگر آب درست و دقیق جریان نداشته باشد یا سطح آب در مخزن در پایین‌ترین حد ممکن باشد، پدها دچار یخ‌زدگی می‌شوند. در ادامه به‌طور کامل علل مختلف یخ زدن کولر گازی را بررسی خواهیم کرد:

1. کاهش بازدهی کولر

یکی از مهم‌ترین دلایل یخ زدن کولر گازی، به کاهش بازدهی آن مربوط می‌شود. ممکن است کاربر متوجه شود که کولر به‌اندازه کافی خنک نمی‌کند، جریان هوا ضعیف شده و حتی گاهی دستگاه صدای غیرعادی تولید می‌کند. در برخی موارد، یخ روی لوله‌ها یا بخش‌های داخلی کولر به‌وضوح مشاهده می‌شود. اگر این مشکل سریعاً رفع نشود، ممکن است قطعات حیاتی کولر مثل موتور یا کمپرسور دچار آسیب‌های جدی شوند که هزینه تعمیر آن‌ها افزایش خواهد یافت.

برای جلوگیری از این مشکل، نگهداری و سرویس دوره‌ای کولر اهمیت زیادی دارد. بررسی میزان گاز مبرد، تمیز کردن فیلترها، اطمینان از سلامت قطعات مکانیکی و جلوگیری از انسداد مسیرهای هوا از جمله اقداماتی هستند که از یخ زدن کولر گازی جلوگیری می‌کنند. در کولرهای آبی، بررسی پمپ آب، اطمینان از کافی بودن سطح آب و نظافت منظم پدهای سلولزی در پیشگیری از این مشکل تا حد قابل توجهی مؤثر هستند.

2. خرابی یا کثیف شدن سنسور دما (ترمیستور)

وظیفه ترمیستور اندازه‌گیری دقیق دمای کویل‌های اواپراتور است و در صورت رسیدن به اندازه مشخص، کمپرسور را خاموش می‌کند. اما اگر این قطعه کثیف یا حتی خراب باشد، احتمال دارد اطلاعات غلط به برد کنترل ارسال گردد و کمپرسور بدون هیچ‌گونه توقفی کار کند. این مسئله مهم کاهش بیش‌ازحد دمای اواپراتور را به دنبال دارد و ممکن است باعث یخ‌زدگی کولر شود.

3. کاهش جریان هوای عبوری از اواپراتور

از بارزترین عوامل یخ زدن کولر گازی، می‌توان به کاهش جریان هوای عبوری از روی کویل‌های اواپراتور اشاره کرد. اگر هوا درست از روی این قسمت عبور نکند، دمای آن کاهش یافته و یخ زدن رطوبت موجود در هوا را به دنبال خواهد داشت. به‌طور معمول این مشکل به گرفتگی مسیر کانال‌ها، کثیف بودن فیلترهای هوا، خراب شدن موتور فن و یا حتی کاهش دور فن مربوط می‌شود.

4. اختلال در عملکرد شیر انبساط

وظیفه لوله موئین یا شیر انبساط تنظیم میزان جریان مبرد ورودی به اواپراتور است. اگر این قطعه معیوب یا مسدود شود، مبرد با حجم و فشار نامناسب وارد کویل‌های اواپراتور می‌شود و سپس کاهش بیش‌ازحد دما و یخ زدن کولر گازی را به دنبال خواهد داشت.

5. عدم تنظیم مناسب داکت‌ها و دریچه‌های هوا

برخی اوقات، مسیرهای ورود و خروج هوا در کولر درست تنظیم نشده‌اند و این مسئله باعث ایجاد نوسان در جریان هوای عبوری از اواپراتور می‌شود. این نوسانات می‌توانند عاملی برای سرد شدن بیش از حد برخی از بخش‌های کویل‌ها و در نتیجه یخ زدن آن‌ها باشند.

6. خرابی یا کاهش راندمان موتور کمپرسور

کمپرسور کولر گازی وظیفه متراکم کردن مبرد را بر عهده دارد و باید آن را به سمت کندانسور بفرستد. پس اگر کمپرسور به هر علتی دچار مشکل شود، ممکن است مبرد با فشار نامناسب در سیستم جریان پیدا کند که این امر باعث یخ زدن کویل‌های اواپراتور می‌شود. از جمله دلایل کاهش راندمان کمپرسور می‌توان به نوسانات برق، کاهش روغن‌کاری و فرسودگی قطعات داخلی اشاره کرد.

7. ناهماهنگی در چرخه دیفراست (یخ‌زدایی)

برخی از مدل‌های کولر گازی دارای سیستم دیفراست خودکار هستند که در صورت تشخیص یخ‌زدگی، می‌توانند عملیات ذوب یخ را دقیق انجام دهند. اما اگر این سیستم درست کار نکند، یخ‌زدگی در طول زمان بیشتر شده و سپس مشکلات مختلفی را ایجاد می‌کند.

8. کاهش میزان گاز مبرد

یکی از دلایل رایج یخ زدن کولر گازی گازی نشت گاز مبرد است. زمانی‌ که میزان مبرد کاهش پیدا می‌کند، فشار آن در داخل سیستم افت کرده و در نتیجه دمای اواپراتور تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند. این مسئله مهم موجب می‌شود که بخار آب موجود در هوا روی کویل‌های سردشده منجمد شود و کولر دچار یخ‌زدگی گردد.

9. اشتباه در نصب و شیب نامناسب کندانسور

اگر کندانسور کولر در مکان نامناسبی نصب شده باشد و شیب درستی نداشته باشد، ممکن است تخلیه مبرد به دقیق انجام نشود. این مسئله در طولانی‌مدت باعث مشکلاتی در تعادل فشار مبرد شده و یخ زدن دستگاه را به‌دنبال خواهد داشت.

10. استفاده از کولر در محیط‌های بسیار مرطوب بدون توجه به تنظیمات رطوبت‌گیری

برخی از مدل‌های کولر دارای حالت رطوبت‌زدایی (Dry Mode) هستند. پس اگر کولر در مکانی با رطوبت بالا قرار داشته باشد و این قابلیت فعال نشده باشد، ممکن است رطوبت زیاد موجود در هوا روی کویل‌های سردشده اواپراتور انباشته شده و سریع یخ بزند.

11. جریان برق نامنظم و تأثیر آن بر کمپرسور

نوسانات ولتاژ می‌تواند موجب عملکرد نامناسب کمپرسور شده و باعث شود که مبرد در سیکل خود درست حرکت نکند. در این صورت، ممکن است در برخی از قسمت‌های کولر سرمای زیادی تولید شود و منجر به یخ زدن آن گردد.

12. تأثیر ارتفاع نصب یونیت داخلی بر عملکرد سرمایشی

بسیاری از افراد تصور می‌کنند که یونیت داخلی کولر گازی در هر ارتفاعی قابل‌ نصب است، اما نکته مهمی که اغلب اوقات به آن توجه نمی‌شود، تأثیر ارتفاع نصب بر میزان تعادل حرارتی سیستم است. اگر یونیت داخلی بیش از اندازه به سقف نزدیک باشد، تبادل حرارتی درست کار نمی‌کند و هوای سرد تمایل دارد در بالای محیط باقی بماند، در نتیجه، کولر برای خنک کردن محیط مجبور می‌شود بیش از حد کار کند و در نهایت یخ زدن اواپراتور را به دنبال خواهد داشت.

13. ایجاد خلأ در سیستم لوله‌کشی مبرد بعد از تعمیرات

بعد از هرگونه تعمیرات مرتبط با شارژ گاز کولر گازی، باید سیستم به‌طور کامل وکیوم شود تا هیچ‌گونه هوای اضافی درون لوله‌ها باقی نماند. اگر این مرحله درست انجام نشود، ممکن است حتی هوا داخل سیستم باقی بماند و در عملکرد مبرد اختلال ایجاد کند که این مورد می‌تواند یکی از علل یخ‌زدگی باشد.

14. تأثیر جریان‌های هوایی غیرمعمول در فضای داخلی

در بسیاری از مقالات، بر اهمیت تمیز بودن فیلترها و عملکرد صحیح فن تأکید زیادی شده است، اما موضوعی که کمتر به آن توجه شده، چگونگی توزیع جریان هوا در محیط است. اگر در اتاقی که کولر در آن نصب شده است، جریان‌های هوایی متضاد (همچون تهویه مکانیکی؛ بادهای طبیعی از پنجره‌ها یا حتی باد ناشی از پنکه) وجود داشته باشد، در اطراف ورودی هوا فشار ایجاد می‌شود. این پدیده باعث کاهش میزان هوای عبوری از روی اواپراتور شده و در نتیجه یخ زدن کولر گازی را به دنبال خواهد داشت.

15. تأثیر شکل و جنس لوله‌های مبرد

بیشتر تعمیرکاران در زمان نصب کولر گازی، لوله‌های مسی را خم کرده یا آن را کوتاه و بلند می‌کنند. اما نکته‌ای که کمتر مورد بررسی قرار گرفته، کیفیت و نوع این لوله‌ها است. برخی از لوله‌های نامرغوب، با گذشت زمان خاصیت انتقال حرارت خود را از دست می‌دهند و این امر باعث تغییر الگوی انتقال حرارت در سیکل تبرید می‌شوند. این تغییر الگو می‌تواند باعث ناهماهنگی در دمای مبرد و در نتیجه یخ زدن کولر گازی شود.

16. وجود ارتعاشات مخرب در کولر و تأثیر آن بر عملکرد سیکل تبرید

یکی از مواردی که در بیشتر بررسی‌ها نادیده گرفته شده، تأثیر ارتعاشات غیرطبیعی در عملکرد کولر است. اگر کمپرسور یا دیگر اجزای کولر دچار لرزش‌های غیرمعمول باشند، این ارتعاشات می‌توانند بر چگونگی توزیع مبرد در کویل‌ها اثر بگذارند. در نتیجه، برخی از نقاط بیش از اندازه سرد شده و ممکن است یخ بزنند. این مشکل به‌خصوص در مدل‌های قدیمی یا دستگاه‌هایی که روی دیوارهای نازک نصب شده‌اند، بیشتر مشاهده می‌شود.

نتیجه‌گیری

یخ زدن کولر گازی گازی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که برخی از آن‌ها بارها بررسی شده‌اند، اما برخی نکات خاص و کمتر شناخته‌شده نیز وجود دارند که در این مقاله به آن‌ها پرداخته شد. از نصب دقیق و تراز بودن کندانسور گرفته تا نوسانات برق و میزان رطوبت محیط، همه این موارد می‌توانند در یخ زدن کولر گازی نقش مهمی داشته باشند. بنابراین، برای جلوگیری از این مشکل، باید سرویس‌های دوره‌ای را مرتب انجام دهید و در صورت مشاهده نشانه‌های یخ‌زدگی، علت آن را بررسی و رفع کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید از طریق شماره‌تلفن 02171058831 با کارشناسان ما در سرما گرما تماس بگیرید.